Bức thư không bao giờ được gửi

Thứ tư - 01/10/2025 23:50

Tôi đã từng nghĩ rằng nếu mình sống biết điều, nếu mình nhịn một chút, nhún nhường một chút… thì mọi chuyện sẽ ổn. Nhưng tôi đã sai. Càng im lặng, tôi càng bị lấn tới. Càng nhịn, tôi càng bị coi thường. Và những người tôi yêu thương nhất lại là những người khiến tôi tổn thương sâu nhất.

***

Tôi chưa từng nghĩ rằng sẽ có một ngày tôi bị xúc phạm bởi người tôi ngưỡng mộ từ khi còn bé, siêu anh hùng của tuổi thơ tôi, người mà tôi luôn nghĩ rằng sẽ luôn bào vệ tôi một cách vô điều kiện.
Bố tôi - là một người đàn ông làm nông, tần tảo và chăm chỉ nhưng cũng là một người chồng gia trưởng, xấu tính. Tôi lớn lên trong một gia đình có 5 thành viên bao gồm: Bố tôi - người trụ cột kinh tế chính của gia đình với tính gia trưởng, luôn vui vẻ với người ngoài và độc mồm với gia đình của mình. Tiếp tới là Mẹ tôi - người phụ nữ tần tảo bà lại là một người phụ nữ nhận nhịn, luôn “dĩ hòa vi quý”, chắc vì vậy mà bà có thể sống chung với bố của tôi. Tôi có một người anh trai sống thiên về tình cảm, nhưng anh thừa hưởng tính gia trưởng của bố tôi. Ngoài ra, tôi còn có một cô em gái làm giáo viên mầm non, con bé có tính cách vui vẻ, hòa đồng với mọi người giống với mẹ của tôi. Còn tôi, đứa con giữa không thừa hưởng được tính cách của cả bố lẫn mẹ, tôi có một sự thận trọng trong mỗi lời nói và hành động. Tôi luôn suy nghĩ rằng: “Hành động, lời nói của mình có làm ảnh hưởng đến ai không?” Và tôi lớn lên thành một luôn cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người, kể cả khi điều đó khiến tôi mệt mỏi đến mức muốn biến mất.
Tôi không giỏi thể hiện cảm xúc tiêu cực. Khi buồn, tôi im lặng. Khi tức giận, tôi chỉ biết nuốt vào trong. Tôi tự dặn mình phải “tử tế”, phải “chịu đựng”, phải “ngoan ngoãn” – vì nếu không, tôi sẽ bị coi là ích kỷ, là hỗn láo, là “mất dạy”.
Tôi đã từng nghĩ rằng nếu mình sống biết điều, nếu mình nhịn một chút, nhún nhường một chút… thì mọi chuyện sẽ ổn. Nhưng tôi đã sai. Càng im lặng, tôi càng bị lấn tới. Càng nhịn, tôi càng bị coi thường. Và những người tôi yêu thương nhất lại là những người khiến tôi tổn thương sâu nhất.
Bố tôi – người hùng của tuổi thơ – giờ đây là người khiến tim tôi nhói lên mỗi khi ông cất tiếng quát. Một người đàn ông không bao giờ nói “bố yêu con”, nhưng sẵn sàng ném vào con mình những lời như “mất dạy”, “vô học”, “ tao đẻ ra mày làm cái đéo gì cơ chứ” chỉ vì không làm theo ý ông.
Tôi tự hỏi: Nếu ông thực sự thương tôi, tại sao ông lại không thể tôn trọng cảm xúc của tôi?
Tôi không đòi hỏi ai phải hiểu hết nỗi đau mình đang chịu. Tôi chỉ mong, ít nhất một lần trong đời, có ai đó hỏi tôi rằng:
Bạn có thật sự ổn không?

Và tôi càng phải hiểu chuyện hơn khi mà bà nội của tôi chuyển sang sống chung cùng gia đình tôi. Lúc đó tôi mới bắt đầu bước chân vào môi trường đại học, tôi phải đi học tại ngôi trường cách nhà 30km. Tôi vừa đi học vừa chăm bà khiến thời gian của nghỉ ngơi dường như là không có, tôi từ chối những cuộc rủ rê đi chơi của bạn bè hoặc có đi thì cũng phải nhanh chóng trở về. Có những lúc tôi muốn mặc kệ nhưng lại nghĩ đến bố mẹ nên đành phải tiếp tục.
Bà nội tôi – người phụ nữ già cả, chanh chua, miệng lúc nào cũng không ngừng lặp lại những lời oán trách, chửi rủa – giờ đây là người tôi phải chăm sóc mỗi ngày. Bà có năm người con, cả trai lẫn gái, có dâu có rể, có cháu có chắt, nhưng cuối cùng, chỉ có gia đình tôi là người gánh hết mọi trách nhiệm. Không một ai trong số họ đứng ra đỡ đần. Tất cả chỉ giỏi nói lời đạo đức: “Già rồi thì phải nhịn bà”, “Cháu không được cãi bà”, “Bà nói vậy thôi chứ không có ác ý đâu”, “Bà lẫn rồi ấy mà”. Họ lấy tuổi tác ra để bao biện khi tôi nói bà xúc phạm và chửi rủa tôi.
Họ chỉ bênh vực bà nhưng ai đúng khi đổ tội lên đầu một đứa cháu không hề làm sai?
Ai đúng khi đứng ngoài và chỉ trích tôi – trong khi chính họ chưa từng ngồi xuống cho bà ăn một bữa, chưa từng chịu đựng một lời độc địa từ bà mà im lặng nuốt vào?
Bà chưa từng chăm tôi khi tôi còn bé. Chưa từng ôm tôi, chưa từng hỏi tôi một câu dịu dàng. Nhưng giờ đây, tôi lại phải là người hứng chịu tất cả những cơn giận dữ, những lời mắng nhiếc không có lý do từ một người mà cả dòng họ nhất quyết tôn thờ.
Tôi từng nghĩ mình đủ mạnh để nhẫn nhịn. Nhưng hóa ra, sức người cũng có giới hạn. Đến một ngày, khi mẹ tôi chưa kịp về nhà, khi bà tôi kêu đói vì bỏ cơm trưa, khi bố tôi – như mọi lần – trút hết giận lên tôi và em gái, gọi chúng tôi là “mất dạy, vô học” chỉ vì không muốn bước vào phòng bà… tôi đã không thể chịu đựng thêm.
Tôi đã nói lại.
Không to tiếng. Không hỗn hào. Chỉ là… lần đầu tiên trong đời, tôi nói ra điều mình nghĩ:
“Bố tự đi mà cho bà ăn.”
Một câu thôi, nhưng cả nhà như nổ tung. Bố tôi nổi đóa. Chửi bới. Mắng nhiếc. Cơn thịnh nộ của một người đàn ông quen áp đặt và không chấp nhận sự phản kháng từ con cái.
Tôi không nhớ rõ mình đã khóc như thế nào. Chỉ nhớ trái tim tôi như bị bóp nghẹt, cổ họng tắc nghẽn, lồng ngực nặng như có đá đè. Tôi không nói được nữa. Tôi cũng không muốn nói nữa.
Tôi đã lựa chọn chạy trốn. Tôi lên phòng, đóng cửa lại và bật khóc như một đứa trẻ mất kiểm soát. Nước mắt cứ trào ra, từng đợt từng đợt như thể trong lòng tôi có một con sóng đang gào thét, một phần nào đó trong tôi đã vỡ ra sau bao năm cố giữ.
Tôi không khóc vì mình yếu đuối. Tôi khóc vì bất lực. Vì đau. Vì quá mỏi mệt.
Và hơn hết… tôi thấy hối hận.
Không phải vì tôi đã dám nói lại bố. Mà vì tôi biết rõ – sau khi tôi bỏ đi, sau khi cánh cửa phòng khép lại – người phải chịu cơn giận dữ của ông sẽ là mẹ, là em gái tôi.
Tôi sợ. Sợ rằng những lời độc địa, những tiếng mắng mỏ sẽ trượt khỏi miệng bố và rơi trúng họ – những người cũng đang kiệt sức như tôi.
Tôi áp tai vào cánh cửa, cố lắng nghe tiếng động bên dưới. Một khoảng im lặng đáng sợ. Rồi tiếng chân. Tiếng bố tôi quát. Tiếng mẹ tôi nhỏ nhẹ đáp lại, cố xoa dịu. Và đâu đó là tiếng em gái tôi, cũng đang cố gắng… như tôi đã từng.
Tôi cảm thấy mình là kẻ bỏ cuộc giữa chiến trường, là người đã ném quả bom rồi rút lui, để lại những người thân yêu của mình ở lại chịu trận. Tôi siết chặt tay, nước mắt vẫn không ngừng rơi. Trong khoảnh khắc ấy, tôi tự hỏi:
“Tại sao mình phải xin lỗi vì một điều đúng?”
“Tại sao mình phải gánh trách nhiệm này?”
“Và tại sao, trong cả đại gia đình này, chỉ có ba mẹ con tôi là phải chịu đựng?

Câu trả lời chẳng có. Chỉ có một nỗi trống rỗng đang lớn dần trong lồng ngực tôi – như một khoảng tối không đáy, nơi mọi nỗ lực, mọi tử tế của tôi đều bị nuốt chửng.
Đêm hôm đó, tôi không ngủ được. Tôi nằm im, mắt mở thao láo nhìn trần nhà như đang chờ đợi một điều gì đó đến cứu rỗi mình – một lời xin lỗi, một vòng tay ôm, hay chỉ là một sự im lặng không kèm theo trách móc. Nhưng chẳng có gì cả.
Chỉ có tiếng quạt quay đều đều, tiếng tim mình đập chậm chạp, và một câu hỏi cứ lặp đi lặp lại trong đầu tôi:
“Có phải mình là người sai không?”
“Nếu mình không nói câu đó, mọi thứ có yên ổn hơn không?”
“Hay là… mọi chuyện đã luôn như thế, chỉ là mình đến giới hạn rồi?”
Tôi nhớ lại những năm trước – khi tôi vẫn còn nhỏ, vẫn tin rằng nếu mình ngoan ngoãn, học giỏi, giúp đỡ mọi người thì bố sẽ mỉm cười tự hào, sẽ xoa đầu tôi như trong trí tưởng tượng. Nhưng bố chỉ cười khi có khách. Còn tôi – dù cố gắng đến mức nào – cũng chưa từng đủ tốt để tránh khỏi những lời nặng nề.
Tôi từng nghĩ gia đình là nơi để trở về. Nhưng giờ đây, tôi thấy mình chỉ muốn đi. Không phải bỏ trốn, mà là giải thoát – thoát khỏi sự ràng buộc của những vai diễn mà tôi không bao giờ được chọn, chỉ bị ép phải gánh: người con hiếu thảo, người cháu ngoan, người chị mạnh mẽ.
Tôi thương mẹ. Thương em gái. Nhưng tôi cũng bắt đầu nhận ra rằng…
Tôi không thể cứ mãi hy sinh bản thân để bảo vệ mọi người, rồi bỏ mặc chính mình.
Tôi cần được lắng nghe. Cần được thở. Cần được sống đúng nghĩa.
Tôi nghĩ… có lẽ tôi sẽ tránh gặp bố một thời gian.
Không phải vì tôi ghét ông. Không phải vì tôi muốn cắt đứt hay vùng vẫy chống đối. Chỉ là… tôi thấy sợ. Không phải sợ đòn roi hay tiếng quát, mà là sợ cái cảm giác mỗi lần đứng trước bố, tôi như biến mất – trở thành một cái bóng biết vâng lời, không có cảm xúc, không có quyền lên tiếng.
Tôi từng nghĩ mình mạnh mẽ. Từng tin rằng chỉ cần nhịn thêm chút nữa, chịu thêm chút nữa là mọi chuyện sẽ qua. Nhưng tôi mỏi rồi. Có điều gì đó trong tôi đã gãy. Và tôi cần lùi lại – để nhìn rõ mình đã mất những gì trong quá trình “làm con ngoan, cháu thảo”.
Tôi thấy mình như một chú ngựa đã bị thuần hóa.
Từng ngày, từng tháng, tôi được dạy cách im lặng, cách nhún nhường, cách không phản kháng.
“Không được cãi.”
“Không được nổi giận.”
“Không được tự ái.”
Tôi từng ngoan đến mức quên mất bản năng của mình. Rằng tôi cũng biết đau. Cũng biết mệt. Cũng cần yêu thương.
Có lúc tôi tự hỏi: Liệu tôi đã “hèn” đến mức chỉ biết trốn chạy?
Nhưng rồi tôi lại nghĩ, có lẽ đây không phải là trốn chạy.
Tôi không muốn sống như thế nữa.
Tôi chưa biết mình sẽ đi đâu, làm gì, hay thay đổi ra sao. Tôi chỉ biết, từ bây giờ, tôi sẽ không còn tự mặc định rằng mình phải chịu đựng để giữ cho mọi thứ "yên ổn" nữa.
Tôi sẽ học cách lắng nghe mình. Bảo vệ mình. Và nếu cần – tôi sẽ học lại cách… chạy.
Và cuối cùng tôi muốn viết một bức thư không bao giờ gửi cho bố tôi:
Bố à,
Đây là lần đầu tiên con viết thư và chắc chắn bố sẽ không bao giờ đọc được lá thư này, nhưng con vẫn muốn viết. Không phải để trách móc, cũng không phải để thanh minh. Chỉ là… con muốn nói điều mà con chưa bao giờ dám nói.
Từ khi còn nhỏ, con đã luôn ngưỡng mộ bố. Bố là người hùng trong mắt con – một người đàn ông làm lụng vất vả, tần tảo vì gia đình, hi sinh nhiều hơn lời nói. Nhưng càng lớn, con càng nhận ra: người hùng của con cũng là người có thể khiến trái tim con đau nhất.
Bố luôn vui vẻ với người ngoài, nhưng mỗi khi trở về nhà, tiếng cười ấy biến mất, nhường chỗ cho những câu nặng lời, cho sự giận dữ không kiểm soát, cho những lần bố gọi con bằng những từ mà mãi mãi con không quên được.
Con đã từng rất sợ bố. Không chỉ vì tiếng quát, mà vì ánh mắt bố mỗi khi tức giận – ánh mắt như thể con là một điều đáng xấu hổ trong mắt bố.
Bố không biết đâu, mỗi lần con im lặng không cãi lại, không phải vì con sai, mà vì con nghĩ nếu con nhịn, thì bố sẽ nguôi giận, gia đình sẽ yên bình. Nhưng càng nhịn, con càng thấy mình nhỏ lại, mờ đi, như một cái bóng không ai buồn nhìn.
Con vẫn còn nhớ… năm lớp 12, lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất con nhận được một lá thư tay từ bố.
Hôm đó cô giáo chủ nhiệm bảo phụ huynh viết vài dòng gửi con trước kỳ thi đại học. Bố viết vỏn vẹn vài câu – "Cố gắng học hành để bố mẹ yên tâm, thầy cô yêu quý".
Chỉ thế thôi, mà con đã khóc.
Lá thư ấy cho đến bây giờ vẫn còn nằm trong ví tiền của con, vì đó là lần hiếm hoi con cảm nhận được một phần yêu thương từ bố – dù thô ráp, ít ỏi, và không trọn vẹn.
Con đã từng tin: nếu con học tốt, ngoan ngoãn, biết điều… thì bố sẽ lại viết thêm nhiều câu nữa. Nhưng rồi con lớn lên và nhận ra… không phải lúc nào cố gắng cũng được hồi đáp bằng tình thương.
Con không còn là đứa trẻ ngày xưa nữa. Con biết bố cũng đã chịu nhiều áp lực, nhiều tổn thương. Nhưng điều đó không cho phép bố làm tổn thương con – lặp lại chính những gì mà có thể ngày xưa người ta đã làm với bố.
Con không muốn thế hệ sau của mình cũng phải viết những lá thư như con đang viết lúc này.
Con không ghét bố. Nhưng con cần giữ khoảng cách – để con có thể hồi phục những phần đã bị rạn vỡ.
Con không dám mong bố hiểu hết. Nhưng con mong bố sẽ dừng lại, nhìn lại, và biết rằng:
Con cũng là một con người. Con cũng cần được tôn trọng. Con cũng cần được yêu thương, không điều kiện.
Nếu có ngày nào đó bố muốn lắng nghe, con vẫn ở đây. Nhưng lần này, nếu con quay về, đó sẽ không phải là để cúi đầu, mà là để được đối thoại, như hai con người bình đẳng.
Con của bố,
Người vẫn đang học cách tha thứ – không chỉ cho bố, mà cho chính mình.

Tác giả: Q. L - blogradio.vn